Şase: ana omurga iskelet

...

Karoseri: güç aktarma organlarını üzerinde taşır.

Karbüratör: içten yanmalı motorlarda yakıtın hava ile karıştırılarak yanma odasına ulaştırılmasını sağlayan mekanik bir cihazdır. Yani yakıtı havayla karıştırıp yanmaya gönderir.

Jigle: karbüratördeki bu parça soğuk havalarda motorun daha kolay çalışmasını sağlar.

Kampana: araçların arka lastiklerinde bulunan ve dönüş hızını yavaşlatarak aracın durmasına yardımcı olan bir fren sistemi parçasıdır. Dökme demirden imal edilen bu parça, merkez noktasından dış noktaya doğru bir sıkıştırma yapar ve böylece sürtünmeyi arttırır. Bu da tekerleklerin dönüş hızının yavaşlamasını sağlar.

Karter: motor yağının deposudur.

Kavrama: Motor ile vites kutusu arasında. Vitesin isteğini motora iletir. Yani,

Motor ---> kavrama ---> vites kutusu ---> şaft ----> diferansiyel ---> akslar

Distribütör (eski araçlarda) = Ateşleme zamanlaması + yüksek voltaj dağıtımı + avans ayarı yapar.

Akümülatör: Motor çalışırken manş motoruna elektrik verir.

Enjektör: Silindir içerisinde motorin püskürtür.

Güç aktarma organları: motor gücünü tekerleklere aktarır.

Güç aktarma organları şunlar,

debriyaj,

vites(şanzıman),

şaft(kardan mili),

diferansiyel, akslar..

Miller

Kam Mili (Eksantrik Mili)

Motorun üstünde bulunur.
Supapların açılıp kapanma zamanını ayarlar.
Krank milinden aldığı dönüşü daha yavaş ve senkronize bir şekilde supaplara ileterek emme-egzoz zamanlamasını kontrol eder.

Külbütör Mili

Supap sisteminde yer alır.
Külbütör kollarının dönmesi için yatak görevi görür.
Kam milinden gelen hareket külbütör kollarına iletilirken bu mil üzerinde dönerler.
Yani supapların açılıp kapanmasına dolaylı olarak yardım eder.

Krank Mili

Motor bloğunun alt tarafında bulunur.
Pistonların doğrusal (yukarı-aşağı) hareketini dönme hareketine çevirir.
Bu dönme hareketi şanzımana ve oradan da tekerleklere aktarılır.
Motorun en kritik parçalarından biridir; tüm güç burada toplanır.

Direksiyon Mili (Direksiyon Şaftı)

Direksiyon simidi ile direksiyon kutusu arasında bulunur.
Sürücünün direksiyonu çevirmesiyle oluşan hareketi tekerleklere iletir.
Güvenlik amacıyla çarpışmalarda teleskopik yapısıyla içe göçerek sürücüyü korur.

...

Subaplar:

Emme Subapları (Intake Valves)

Görevi:

Silindire hava–yakıt karışımının girişini sağlar.
Piston aşağı inerken açılır, karışımın içeri dolmasına izin verir.
Yanma daha verimli olsun diye geniş yüzeyli olur.

Kısaca: Motorun “nefes almasını” sağlar.

Egzoz Subapları (Exhaust Valves)

Görevi:

Yanma tamamlandıktan sonra oluşan egzoz gazlarını silindirden dışarı atar.
Piston yukarı çıkarken açılır, gazlar manifolddan çıkar.

Kısaca: Motorun “nefes vermesini” sağlar.

Subapların Genel Görevleri

Silindirin kapak bölümünde yer alırlar.
Dört zamanlı motorda emme – sıkıştırma – yanma – egzoz çevriminin doğru zamanda yapılmasını sağlarlar.
Açılıp kapanma zamanlarını kam mili ayarlar.
Silindirin içini gerektiği anda tamamen sızdırmaz kapatırlar.
Yanmanın verimli olması, gücün doğru şekilde oluşması subapların doğru çalışmasına bağlıdır.

Subap Arızası Olursa Ne Olur?

Çekiş düşer
Tekleme olur
Subap yanmasıyla kompresyon kaçağı oluşur
Yakıt tüketimi artar
Egzozdan patırtılı ses gelir

...

Pistonlar motorun alt kısmında bulunur. Pistonlarda kompresyon ve yağ sekmanı bulunur.

...

Motorda iki tane subap var. Emme subabı ve egsoz subabı.

...

Süspansiyon: sarsıntı şaseyi sarsmasın diye devreye giren yumuşatma sistemi..

İçten yanmalı motorlar: benzin dizel, lpg, benzin+lpg

Elektrikli motor: elektrik, batarya sistemi

Hibrit motor: benzin ve elektrik ikisi birlikte

Soğutma sistemine göre: hava soğutma, su soğutma

Zamanlarına göre: iki zamanlı, dört zamanlı

4 zamanlı:

1. Emme zamanı: emme subabı açılır ve silindire yakıt ve hava dolar.

2. Sıkıştırma zamanı: yakıt hava karışımı pistonun yukarı hareket etmesiyle sıkışır.

3. Ateşleme zamanı: karışım buji ile ateşlenir. Buji ikaz lambası söndükten sonra manşa basıyoruz.

4. Egzoz zamanı: yakılan gaz egzoz subabından dışarı atılır. Egzoz subabı dizel ve benzinde aynı.

Manş sistemi: ilk hareketi vererek motoru çalıştıran aparat. Manş çalışmıyorsa akü boş, uçları oksitlenmiş veya gevşemiş. Debriyaja basınca manş devreye girer.

Şarj sistemi: motorun aküyü şarj etmesi

.....

Sayısal göstergeler:

Soğutma suyu göstergesi (°C işaretli)

Hız göstergesi (km/h)

Motor devir saati (rpm)

Yakıt (benzin istasyonu işaretli sayaç)

....

Güç aktarma

Vites(şanzıman) --> Şaft(kardan mili) --> diferansiyel ---> aksları

Debriyaj (manş): kavrama, motorun hareketini vitese aktarır ya da keser. Yeri volan ile vites kutusu arası. Hareket halindeyken debriyaja basılı olmalı.. (Yoksa boşta gider.).. İottaki aktüatör gibi motorun hareketini kontrol ediyor.

Vites kutusu: şanzıman. Hareket doğrultu yönünü ve ivmesini belirler. Yavaş, hızlı, ileri, geri... Vites kutusunda dişli ve miller var. Vites değişirken ses geliyorsa yağlamak gerekir ya da debriyaja iyi basılmıyordur.

Şaft: vitesden gelen gücü diferansiyele iletir.

Diferansiyel: tekerlekleri döndürür.

Aks: diferansiyelden gelen gücü tekerlere iletir.

Debriyaj:

Debriyaj motorla vites kutusu arasındaki kapı gibidir.

O kapı açılırsa güç kesilir, kapanırsa güç akar.

...

1. Vitesi boşa al

2. Direksiyonu yumuşat

3. Yavaş yavaş anahtarı çevir

4. Debriyaja güçlü bas

5. Debriyajdan yavaş yavaş ayağını kaldır gaza bas

...

Normal fren: Tekerleklere bağlı balataların sürtünmesiyle aracı yavaşlatır.

Kompress (motor) freni: Motorun içindeki basınçtan yararlanarak yavaşlatır.
Yani tekerleğe değil, motora yük bindirerek aracı yavaşlatır

Radyatör: suyu soğutan aparat. Suyu sık sık kontrol ediyoruz. Soğuk su koyuyoruz.

Düşük basınçlı lastik: esnek, yumuşak lastik. Frende vs aşırı güç gerekir.

Yüksek basınçlı lastik: fren ve gaz çok hassas. Araçta zıplamalar olur. Lastik sert şişkindir. Manevrayı hemen algılar.

...

Beyaz ışık: farlar

Ön Park lambası: sarı

Arka park lambası: kırmızı

Ön Sis lambası: beyaz

Arka sis lambası: kırmızı

Ön ve arka sinyal(işaret) lambaları: kırmızı

Fren: kırmızı

Geri vites: beyaz

Arka plaka lambası: beyaz

Kısa hüzmeli 25m

Uzun hüzmeli 100 m

...

Tekerlek değişimi

Farların ampülünün değişimi

Radyatörlere antifiriz konması

Frene hidrolik yağ koyuyoruz.

...

Aracı hemen kapatmamız gereken durumlar

.. Yağ göstergesi

.. Akü göstergesi (vantilatör kayışı kopmuştur, alternatör bozulmuştur, regülatör bozulmuştur.)

.. Yanık kokusu varsa kablolardan biri yanmıştır.

.. Motordan tuhaf sesler geliyorsa

________

Diğer Arızalar

.. Araç su birikintisine girince motor stop eder.

.. Müşür arızaları: Müşürler anahtardır. Yağ müşürü, hararet müşürü, fan müşürü, termostat müşürü, radyatör müşürü, fren müşürü, geri vites müşürü.. Müşürler arızalanınca değiştirmemiz gerek.

........... ............... .............

Aracın fazla yakıt harcama sebepleri:

• Klima

• Aracın rölantide çalıştırılması (boşta çalışacakken gaza yüklenme)

Rölanti: aracın çalışabileceği min devir sayısı. Motorun dönmesi, saniye başına yakıtı işlemesi.

Rölanti ayarı yüksekse, devir sayısı artmış demektir. Her bir devir bir miktar yakıt harcanması anlamına gelir. Motorun sergilediği az devirle çok yol gidilebilir.

Yani rölanti yaptırmak aracı devire zorlamaktır.

• Ani duruş kalkış

• Sinirli, gergin araç kullanıldığında motoru zorlamış oluruz.

• hızlı gidilmesi, hızlandıkça yakıtı daha fazla alır.

• karbüratör ayarı bozulmuştur.

Karbüratör: hava emildiğinde havayla birlikte bir miktar benzini de emerek silindire sürükleyen aparat.

• Hava ve yakıt filtreler kirlidir.

• Ateşleme senkron değildir.

• Enjektörler ayarsızsır.

Enjektör: Yakıtı alıp yanma odasına gönderen aparattır.

• fren sıkı olursa çok yakıt harcar. Fren gevşek olursa daha az yakıtla durabilir. Bunun için frenin uygun derecede yağlanmış olması gerek.

• lastiğin havasının az olması

• Debriyaj balatası kaçırıyor olması (Yokuş tırmanırken aracınız hızlanmıyorsa, Yakıt tüketimi arttıysa, Debriyaja basarken ses geliyorsa baskı balatada arıza olabilir. debriyaj balatasının sıyırması freni de tehlikeye atar. Sebebi yanlış montaj veya balataların tükenmesi olabilir. Yağlanma da eksik/kusurlu yapılmış olabilir. Balata manevrasını debriyajın motorla senkronizasyonu gibi düşünebilirsin.)

• Araca fazla yük alınması

_____ _____ _____

Bulundurulması zorunlu olan gereçler:

- İlk yardım çantası

- Yangın söndürme cihazı

- Takım çantası: Tornavida pense vs

- Buzlu günler için patinaj zinciri

- Çekme halatı

- Reflektör (kırmızı içi beyaz üçgen)

- Tekerlek takozu (sabitleyecek)

- Çekme halatı

- Çocuk emniyet kemeri

- Engel işareti (sarı siyah şerit)

- Boyun korsesi

- Kask, koruma gözlüğü

- Stepne

- Kriko

- Bijon anahtarı

***

Şimdi en baştan en sonuna kadar anlatacağım..

Koltuk yastık aynalar emniyet kemeri ayarlanıyor. Sonra Vitesi boşladık. Direksiyonu yumuşattık. Anahtarı yavaşça iki tık çevirdik. Buji göstergesi yanar. Buji işaretinin sönmesini bekledik.

Sönünce debriyaja güçlü bir şekilde basıyoruz. Motor sesi gelince debriyajdan yavaş yavaş kaldırıp gaza basıyoruz. Bu esnada birkaç saniye içinde motorda yakıt dönüşüm işlemi gerçekleşiyordur..

Debriyaja basmak manşa basmaktır. Manş motoru çalıştırır. (Motor kendini harekete geçirecek minimun enerjiyi aküden alır.)

Motor çalışınca 4 zamanlı işlem devreye girer:

Emme - Havanın emilmesi. Bu esnada karbürator motorun ihtiyacı kadar bir miktar benzin emer.

Enjektör de burda yakıtı emer. Enjektörün calışması karbüratörden bağımsızdır. Enjektör yakıtı motorun ihtiyacı kadar alır. Ancak karbüratör emme ünitesiyle paralel çalışır.

Sıkıştırma - havanın sıkıştırılması

Ateşleme - buji ile ateşleme yapılır ve yakıt yakılır.

Yanma odasında yakıt yanar. Burdan ısı enerjisi kinetik enerjiye dönüşür ve tekerleri hareket ettirir.

Burda vites--> şaft --> diferansiyel --> aks mekanizması devrededir. Yani yakıttan dönüşen kinetik enerji, sürücünün emrindedir.

Egzoza aktarma - Kullanılan yakıtın atığıdır. Hava kirliliğine sebep olur.

(ESAGZ.)

*********

İlkYardım

Manevarlar

Hemlick manevrası: karnından tutup sıkma

Rentek manevrası: boynundan ve kolundan çapraz tutma

Holger-Nielsen metodu sırttan bastırma-dirseklerden kaldırma metodunda hasta yüzü koyun yatırılır. Bu yöntem göğüs ve omurga yaralılarda kullanılmaz. İlk yardımcı hastanın baş kısmı tarafında durarak uygulama yapar.

Silvester Yöntemi : (Göğüsten bastırma.) Hasta sırtüstü yatırılır.İlk yardımcı hastanın baş tarafına diz çöker, hastanın

dirseklerinden tutularak yukarı kaldırılır.

Şok: aşırı kanama, atardamar kanamalarında, bayılmalarda hasta şoka girer. Şok pozisyonu sırtüstü ayakların yukarı kalkması.

İskelet sistemi hasarları

Kırık: kemik kırığı

Burkulma: eklem bağlarının zayıflaması

Çıkık: eklem yüzeylerinin birbirinden ayrılması

Pozisyonlar

SIRT ÜSTÜ : Bacak kemiği kırıklı, omurga kırıklarında

ŞOK POZİSYONU : Şoka girenler ve bayılanlar. Sırt üstu yatırılır ayak 30cm yukarı. Üstü örtülür.

YAN YATIŞ : Zor solunum yapanlar, kusanlar, zehirlenenler, beyin kanaması olup, kulağından kan gelenler

OTURUŞ : Baş yaralanması, köprücük-kol ön kol kırıkları olanlar.

OTURUŞ-YARI OTURUŞ : Kaburga kırıkları, göğüs yaralanması olanlar,

Koma: yan yatış..

Levhalar

Kırmızılar: Tehlike ve Yasaklar (Giremezler)

Kırmızı üçgen şerit içindekiler "..... Geçebilir." Anlamındadır.

Kırmızı daire icinde yasaklar belirtilir.

Morlar-Mavi: Kısıtlar ve Mecburi yönler

Maviler mecburi yönler

Beyazlar: Taşıt panelleri (Daha önce gösterilen yasağın açıklayıcısı nitelikte. Genelde hariçler veya kimlere yasak olmadığı gösterilir.)

Yeşil: Otoyol işaretleri

Refüj: Soldaki sarı-beyaz beton ayırıcı. Bölünmüş yollarda olur.

Siyah: Yatay zeminler

Sarı: Yol bakım onarım

Trafik Bilgi İşaretleri (B):

Durma ve Park Etme İşaretleri

Yeni Standart Levhalar:

Trafik Polisi İşaretleri:

-- -- -- -- -- -- -- -- -- -- --

Kurstan Aldıklarım:

Bağlantı yolu: Tali yoldan farkı 1 yönlü olması

Platform ortada banket yanlarda.

Takip mesafesi arkadan gelen aracın hızının yarısı kadar olacak.

Geçiş üstünlüğü sırası:

Önce ambulans, sonra organ nakil aracı, sonra itfaiye, sonra zabıta, sonra polis, sonra yol bakım onarım araçları, sonra sivil savunma araçları (afet ve acil durum araçları-siren sesli araçlar), makam arabalarını koruyan araçlar.. En sona otomobil..

Geçiş önceliği: Şahsi araçlar,

Geçiş üstünlüğü: kamusal araçlar.

Tehlikeli araç --> otomobil seyri takip mesafesi: 50m

Hayat kurtarma zinciri: Sırasıyla önce 112, sonra ilk yardım, sonra ambulans, sonra hastane.

Kalp masajı bebekte 1/3ü, yetişkinde 1/4ü

koma pozisyonu:

şok pozisyonu:

Dolaşım sistemi: Kan dolaşımı..

Araç kullanmaya hazırlık: Sırasıyla: Koltuk, baş destek, ayna, direksiyon, emniyet kemeri, vitesi boşla, anahtarı 2 kez çevir, debriyaj, gaz..

Bebeklerde sırta göğse vurma, yetişkinlerde heimlich menevrasıyla aynı işlevi görür.

Heimlich: 5er yumruk, 5 kez sıkılır.

GABARİ:

Araç genişliği,Yüksekliği,

Uuzunluğu,

Dingil ağırlığını belirten kısıtlama işaretleri gabaridir.

Tek yönlü karayolu iki şeritli olabilir. Ancak ikisi de aynı yöndedir.

baş bölgesindeki kanamaları durdurmak için şakaklara (alnın iki yanı)

Sırt boyun omuz kanamalarını durdurmak için köprücük kemiğinin arka iç kısmına (omuz arkası boyun kökü)

koldaki ve gövdedeki kanamaları durdurmak için koltuk altına

bacaklardaki kanamaları durdurmak için kasıklara parmakla baskı uygulanır.

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Araç Göstergeleri

Kızdırma bujisi sönene kadar bekleyip sonra marş yaparak ateşlenir. Bu işaret yanıyorsa bujiler hâlâ ısınmadı demektir.

Arka Cam Rezistansı yanıyorsa arka cam buğu önleme sistemi devrede demektir.

Hararet yapıyorsa termometre işareti yanar. Bu işareti gördüğümüzde aracı çalıştırır hâlde soğutma suyunu yeniliyoruz.

El freni göstergesi yanıyorsa fren hidroliği azalmıştır.

Aşınmış fren balatası göstergesi yandığında balatalar aşınmıştır.

... ... ...

Son notlar

İşitme cihazı ile araç kullanacaklara B sınıfı özel ve F sınıfı sürücü belgesi verilir.

Tek eli olmayanlara H sınıfı dahil hiçbir sürücü belgesi verilmez.

Ortopedik özürlü adaylar ancak H sınıfı belge alabilir.

Ticari ve resmi araç sürücüleri alkollü araç kullanamazlar.

Özel araç sürücüler için ölçü %50 promildir.

Alkol ve uyuşturucu bağımlılığı ileri derecede olanlara sürücü belgesi verilmez.

Emniyet kemeri şehir içinde ve dışında takılması zorunludur.

Motosiklet kullananlar koruyucu başlık ve gözlük kullanmak zorundadır.

...

Kitap Notlarım (Ada):

Kaza Sebeplerinin Oranları (Çoktan aza doğru): Sürücü, yolcu, yaya, yol durumu, taşıt arızası.

100 Ceza Puanı: Önce 2 ay, sonra 4 ay, sonra süresiz iptal

Hız sınırı: 5 kez aşılırsa ---> 1 yıllığına

2. 5 kez aşılırsa ----> süresiz iptal

Zorunlu araçta bulundurulacaklar: Araç tescil, sigorta, ehliyet

Hasar ihbarı:

1) Sigorta poliçesi

2) Kaza tespit tutanağı

3) Sürücü Belgesi

4) Araç tescil belgesi

5) Polislerce alkol raporu

6) Kaza yeri fotoğrafları

Sürdürülebilir Trafik Güvenliği:

İşlevsel

Homojen

Tahmin edilebilir

Tolerans

Durum farklılığı

5+ Ceza Puanı: Ayrıca sürücü belgesi iptal edilir. 2 yıl aday sürücü olur.

3 kez trafik ışık ihlali

3 kez hız sınırı ihlali

3 kez koruyucu tertibat ihlali

3 kez okul/yaya geçidi ihlali

0,20 promil alkol

Ölümlü kazada asli kusurlu

2023 Vizyon Tedbirleri

Öncelikli:

Hız

Yayalara öncelik

Kör noktaların iyileştirilmesi

Güvenli Sistem Yaklaşımı Doğrultusunda:

Trafik Güvenliği

Altyapı ve yol çevresi

Araçlar

Eğitim

Denetim

Müdahale, bakım onarım

Muayene:

Periyodik muayene

Yola elverişlilik

Tadilat sonrası muayene

Zorunlu muayene

Egsoz emisyon ölçüm/tespit

M1: Otomobil

M2: Minibüs (17 yolcu)

M3: Otobüs

N1: Kamyon

L3, 4, 5.. : Motorsiklet

...

Bakmanda fayda var:

https://izmirparksurucukursu.com/trafik-levhalarinin-anlamlari/

https://www.lideryangin.com/trafik-levhalari.html

EHLİYET MOTOR TEMEL KAVRAMLAR